بیمارستان‌ها نقش اساسی در رفاه بشریت داشته و تحقیقات در زمینه پیشرفت پزشکی را تسهیل می‌نمایند. بیمارستان‌ها به تکمیل بخشهای مختلف سیستم سلامت کمک کرده و خدمات مستمری را برای مقابله با شرایط پیچیده سلامتی انسانها ارائه میکنند.
فاضلاب بیمارستانی، با آلایندههای نوظهور مختلف خود، مانند ترکیبات فعال دارویی، میکروارگانیسم‌های مختلف از جمله باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک (ARB)، ژن‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک (ARG)، ویروس‌های پایدار و غیره شناخته میشود.
به طور کلی، فاضلاب بیمارستانی شامل اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی بالا (BOD)، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD)، آمونیاک و محتوای نیتروژن است و غلظت آنها در مقایسه با فاضلاب خانگی بالاتر است.
شاخص زیست تخریب پذیری فاضلاب بیمارستانی نیز کمتر از فاضلاب شهری است و تصفیه آنها توسط سیستمهای بیولوژیکی مرسوم را دشوار می کند. بسیاری از ترکیبات آلی مقاوم موجود در فاضلاب بیمارستانی، مانند ترکیبات فعال دارویی، بسیار سمی هستند و تهدید قابل توجه‌ای برای محیط زیست دارند.
ویروسها، باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک و ژن‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک حتی پس از تصفیه فاضلاب بیمارستانی به حیات خود ادامه می‌دهند و انتشار آنها در اکوسیستم آبی تهدید قابل‌توجهی برای محیط زیست است.
فاضلاب بیمارستانی، در میان سایر پسماندهای بهداشتی، به دلیل قابلیت ورود به حوزه‌های آبخیز، آلودگی سطحی و آب‌های زیرزمینی، در صورت مدیریت نامناسب و دفع در هیدروسفر، خطری جدی برای سلامت انسان و محیط‌زیست ایجاد میکند. با توجه به دستورالعمل های سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای عملکرد مناسب مراکز مراقبت‌های بهداشتی، 40 تا 60 لیتر آب در روز برای هر بیمار بستری مورد نیاز است.
مقدار آب مورد نیاز برای بیماران مبتلا به سندرم حاد تنفسی یا تب خونریزی دهنده ویروسی حدود 100 تا 400 لیتر به ازای هر بیمار در روز است. این مصرف آب توسط بیمارستان‌ها منجر به تولید حجم زیادی از فاضلاب میشود. میزان فاضلاب تولیدی از بیمارستان به ظرفیت یا تعداد تخت های موجود در بیمارستان، نوع و اندازه مرکز بهداشتی درمانی، امکانات فنی موجود، خدمات ارائه شده (خشکشویی، آشپزخانه، تهویه مطبوع)، امکانات مدیریتی و غیره بستگی دارد.
فاضلاب بیمارستانی فاضلابی است که در مقادیر نسبتاً بزرگتر از کلیه واحدهای بیمارستان‌ها مانند اورژانس و کمک‌های اولیه، اتاق عمل، درمان دارویی، آی سی یو، آزمایشگاه‌های شیمیایی و بیولوژیکی، رادیولوژی، فعالیتهای غذاخوری و خشکشویی و غیره تولید میشود.
هدف اصلی تصفیه‌خانه فاضلاب بیمارستانی تصفیه فاضلاب ورودی (پساب تصفیه نشده) تولید شده توسط بیمارستان‌ها و بخشهای مراقبت‌های بهداشتی قبل از تخلیه مستقیم آن در محیط طبیعی است. فاضلاب بیمارستانی ممکن است اثرات نامطلوبی بر محیط زیست و سلامت انسان داشته باشد. بنابراین تصفیه فاضلاب در هر بیمارستانی امری بسیار مهم است. شرکت آرکا گستر با تجربه ساخت پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی، نیاز شما را در این زمینه مرتفع خواهد کرد.
مشاوره رایگان
اگر سوال و ابهامی دارید ما شما را به صورت رایگان راهنمایی می کنیم
مشخصات فاضلاب بیمارستانی
فاضلاب خروجی از بیمارستان‌های مختلف شامل موارد زیر می‌باشد:
-
ترکیبات فعال دارویی
-
میکروارگانیسم‌ها
-
COD
-
BOD
-
آمونیاک
-
نیترات
-
نیتروژن کل (TN)
-
TSS
-
کربن آلی کل (TOC)
-
نیتروژن
کل کجلدال (TKN)
-
فلزات سنگین سمی مانند Cd، Cu، Ni، Hg، Sn
تخلیه ناشی از بیمارستان‌ها را می توان به چهار دسته کلی تقسیم کرد: آب سیاه، آب خاکستری، آب سیلابی و تخلیه خاص. آب سیاه یا فاضلاب عمدتاً شامل مدفوع و ادرار خروجی از توالت در بخشهای بیمارستان است که بخش عمده BOD فاضلاب را تشکیل می‌دهد. آب سیاه سرشار از انواع مختلف میکروارگانیسم‌ها است، زیرا مدفوع منبع اصلی میکروارگانیسم‌ها در فاضلاب است.
این میکروارگانیسم ها علاوه بر بیماری‌زا بودن، ممکن است مقاومت ضد میکروبی یا آنتی بیوتیکی نیز ایجاد کرده باشند. مدفوع و ادرار همچنین حاوی ترکیبات فعال دارویی متابولیزه نشده است که در طول درمان به بیماران تزریق میشود. آب خاکستری، آبی است که از شستشو، حمام کردن، شستن لباس‌ها و سایر فرآیندها مانند شستشوی فیلم‌های اشعه ایکس، ضدعفونی کردن و غیره تولید میشود.
آب سیلابی معمولاً از طریق زهکشی یا نفوذ به آب زیرزمینی کنار گذاشته میشود یا مجدداً در توالت‌ها و آبیاری محوطه بیمارستان استفاده میشود. فاضلاب تولید شده از فعالیتهای مربوط به کارهای آزمایشگاهی، مانند تحقیقات و تشخیص، بخش رادیولوژی، در طبقه‌بندی تخلیه‌های خاص قرار می‌گیرند. این فاضلاب حاوی مواد بسیار سمی مانند ضدعفونی کنندهها، شوینده‌ها، اسیدها، قلیاها، بقایای دارویی، حلال‌ها، مواد اشعه ایکس و غیره است. این مواد بسیار سمی و ماندگار هستند و حتی پس از فرآیندهای تصفیه معمولی نیز در محیط آبی باقی می‌مانند.
به طور معمول، پکیج‌های تصفیه فاضلاب شرکت آرکا گستر بر حذف پاتوژن‌ها، کربن آلی، نیتروژن و سایر مواد مغذی متمرکز شده‌اند که در غیر این صورت باکتری‌های مضر را قادر می‌سازند رشد کنند و وارد مسیرهای آبی شوند. با این حال، در سال های اخیر، مطالعات نشان داده است که مقادیر کمی از مواد شیمیایی، از جمله ترکیبات دارویی و اختلالات غدد درون ریز، در فاضلاب وجود دارد و حتی پس از تصفیه نیز باقی می ماند.
در طی سال‌های گذشته، تکنولوژی‌های مختلف تصفیه، از جمله روشهای بیولوژیکی، مانند فرآیند لجن فعال (ASP)، هوادهی گسترده و بیوراکتور بستر متحرک (MBBR) توسط شرکت آرکاگستر ساخته شده و برای تصفیه فاضلاب بیمارستانی به کار گرفته شده اند.
شرکت آرکا گستر پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی بر پایه فرآیندهای MBBR و هوادهی گسترده ارائه می‌دهد. در تصفیه بیولوژیکی MBBR، یک بیوفیلم فعال بر روی حامل‌های پلاستیکی کوچک (مدیا) طراحی شده‌ای که در راکتور به صورت معلق نگه داشته می‌شوند، رشد میکند.
میکروارگانیسم‌ها از آلایندههای موجود در پساب برای فعالیت و رشد بیولوژیکی خود استفاده کرده و در نتیجه آنها را از پساب حذف میکنند. پکیج MBBR بسته به اهداف تصفیه و استانداردهای خروجی توسط شرکت آرکا گستر طراحی و راه‌اندازی میشود.
پکیج MBBR ساخته شده توسط شرکت آرکا گستر در صنایع زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- تصفیه فاضلاب بیمارستان
- تصفیه فاضلاب صنایع کوچک مانند صنایع تولید تن ماهی، کشتارگاه‌ها و غیرهدر لیست
- استراحتگاه ها و هتل ها
مزایای پکیج تصفیه فاضلاب به روش MBBR:
مکانیسم تصفیه در فرآیند MBBR:
فاضلاب ابتدا وارد آشغالگیر شده و پس از حذف کردن ذرات معلق از طریق توری، وارد مخزن متعادلسازی میشود و کیفیت و کمیت آن تنظیم میشود. سپس فاضلاب به مخزن ته نشینی اولیه پمپاژ میشود.
فاضلاب به مخزن بیولوژیکی MBBR شده و در آنجا فاضلاب توسط بیوفیلمی که در سطح مدیا تشکیل شده، تصفیه می‌گردد. بیشتر مواد آلی با اکسیداسیون زیستی تجزیه می‌شوند و پساب به مخزن ته‌نشینی ثانویه برای تصفیه جامد-مایع جریان می‌یابد. پس از جداسازی، مایع رویی مخزن ته نشینی (سوپرناتانت) به مخزن پساب شفاف می‌ریزد و از تجهیزات گندزدایی برای از بین بردن باکتری‌های بیماری‌زای پساب و رسیدن به استانداردهای تخلیه استفاده میشود.
لجن موجود در مخزن ته نشینی ثانویه تا حدی به مخزن تصفیه بیولوژیکی برگردانده میشود و قسمت دیگر لجن برای آبگیری به مخزن لجن تخلیه میشود.
پکیج هوادهی گسترده طراحی و ساخته شده توسط شرکت آرکا گستر:
سیستم تصفیه هوادهی گسترده با فراهم کردن شرایط ایده آل برای باکتری‌های هوازی و سایر میکروارگانیسم‌ها کار میکند. این میکروارگانیسم‌ها سپس آلایندههای بیولوژیکی را در فاضلاب خام تجزیه میکنند.
در این روش یک محیط مناسب، با اکسیژن کافی و سایر عناصر را فراهم میشود که به باکتریها اجازه می‌دهد مواد آلی را مصرف کنند و در تصفیه خانه زندگی کرده و تکثیر شوند. به این ترتیب باکتریها و میکروب‌های هوازی، فاضلاب را به شکلی پایدار، بدون بو و مزاحمت، تصفیه میکنند.
تانک هوادهی بخش کلیدی است که 90 درصد تصفیه در آن انجام میشود. تئوری این فرآیند تحت به شکل زیر می‌باشد:
فاضلاب خانگی عموماً شامل مواد آلی (زیست تخریب‌پذیر) هستند، به این معنی که میکروارگانیسم‌های هوازی در حضور اکسیژن می‌توانند از مواد آلی به عنوان منبع غذایی خود استفاده کنند. در طبیعت، اگر فاضلاب‌ها بدون تصفیه به یک جریان آب تخلیه شوند، باکتری‌های موجود در جریان، فاضلاب را تجزیه میکنند و سطح اکسیژن محلول را تا حدی کاهش می دهند که می تواند تمام آبزیان موجود در جریان را از بین ببرد.
مشابه طبیعت، در سیستم تصفیه هوادهی گسترده، هوا (29٪ اکسیژن) توسط دمنده‌ها وارد میشود و باکتریها برای تغذیه از فاضلاب ورودی به تصفیه‌خانه استفاده کرده و رشد میکنند. باکتری‌های موجود در مخزن هوادهی، فاضلاب را تجزیه کرده و لجن معلق را تشکیل می‌دهند. مایع موجود در محفظه هوادهی که مایع مخلوط نامیده میشود، رنگ قهوه‌ای مشابه قهوه با خامه خواهد داشت. البته باید توجه داشت که رنگ مایع، بسته به نوع آلایندههای موجود در فاضلاب، از سیستمی به سیستم دیگر متفاوت خواهد بود.
یک تانک ته نشینی (کلریفایر) بعد از محفظه هوادهی قرار داده میشود تا میکروارگانیسم‌هایی که در محفظه هوادهی رشد میکنند به وسیله نیروی جاذبه ته نشین شوند و لجن را در کف زلال ساز تشکیل دهند. بیشتر میکروارگانیسم‌ها در انتهای محفظه ته نشینی قرار می‌گیرند و سپس به سر محفظه هوادهی پمپ می‌شوند.
سپس میکروارگانیسم‌ها چرخه تغذیه از مواد آلی ورودی در فاضلاب را آغاز میکنند. این ماده به لجن فعال برگشتی (RAS) معروف است. مایع شفاف در بالای محفظه ته نشینی (85-90٪ تصفیه شده) با کلر گندزدایی میشود. گندزدایی، فرآیند کشتن میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا است.
پکیج سیستم تصفیه فاضلاب به روش هوادهی گسترده توسط شرکت آرکا گستر طراحی و ساخته میشود تا نیاز صنعت شما را در زمینه تصفیه فاضلاب تولیدی برآورده کند. تاکنون، پکیج تصفیه فاضلاب هوادهی گسترده برای صنایع مختلفی به طور موفقیت آمیزی به کار گرفته شده و با راندمان بالایی در حذف مواد آلی و تصفیه فاضلاب بهره‌برداری می‌گردد.
فرآیندهای مربوط به پکیج تصفیه فاضلاب
مرحله مقدماتی یا پیش تصفیه:
به عنوان اولین مرحله، فرآیند تصفیه اولیه در اکثر تصفیه‌خانه‌های فاضلاب ضروری است. اقلامی مانند چوب‌ها، کهنه‌ها و دیگر پسماندهای بزرگ و جامدات معدنی سنگین موجود در بیمارستان، از طریق آشغالگیر میله‌ای حذف می‌شوند. حذف این مواد از تجهیزات تصفیه‌خانه مانند پمپ در برابر آسیب محافظت میکند. ذرات معدنی ته نشین شده، شن نامیده میشود که با استفاده از دانه‌گیر حذف می‌شوند.
مرحله تصفیه اولیه:
این مرحله، مرحله دوم در سیستم تصفیه فاضلاب است. جداسازی فیزیکی مواد جامد و گریس از فاضلاب در این مرحله انجام میشود. در این مرحله، فاضلاب برای چند ساعت به داخل فیلتر اولیه یا ته نشینی جریان می‌یابد تا ذرات جامد بنشینند و ذرات سبک‌تر به سمت بالا شناور شوند و از مخزن خارج شوند. جامدات ته نشین شده به نام لجن اولیه یا پساب اولیه حاوی حدود 60 تا 70 درصد مواد جامد است. فاضلاب نیمه تصفیه شده اکنون در مرحله تصفیه بعدی قرار می‌گیرد.
مرحله تصفیه ثانویه:
این مرحله، یک فرآیند تصفیه بیولوژیکی است که مواد معدنی محلول موجود به صورت محلول و کلوئیدی را از فاضلاب حذف میکند. در این مرحله، از باکتریها برای تبدیل مواد آلی کلوئیدی و محلول استفاده میشود.
اکنون فاضلاب نیمه تصفیه شده از مخزن اولیه به مخزن هوادهی جریان می‌یابد و هوا از طریق دمنده هوا برای تامین اکسیژن برای میکروبها تامین میشود. هنگامی که فاضلاب وارد ته نشینی ثانویه میشود، در آنجا مواد جامد ته نشین شده که به آن لجن ثانویه می‌گویند و بخشی از آن به فرآیند لجن فعال بازچرخش میشود و باقیمانده با لجن اولیه مخلوط میشود که به تانک هاضم لجن فرستاده میشود و سپس دفع میشود. این مرحله حدود 90 درصد مواد جامد معدنی را حذف میکند.
مرحله تصفیه سوم یا پیشرفته:
این آخرین مرحله در اکثر سیستمهای تصفیه فاضلاب است. این مرحله جامدات معلق و مواد آلی را که در تصفیه ثانویه حذف نشده‌اند، را حذف میکند. میکروارگانیسم های بیماری‌زا که در طی فرآیند تصفیه بیولوژیکی حذف نشده‌اند با فرآیندی به نام گندزدایی حذف می‌شوند. بسته به شرایط فاضلاب (pH، کدورت و غیره) میتوان از چندین ماده گندزدا مانند کلر، اشعه ماوراء بنفش، ازن و غیره استفاده کرد. اکنون فاضلاب گندزدایی شده و برای دفع یا استفاده مجدد مناسب است
سوالات متداول
1.چرا تصفیه فاضلاب بیمارستان مهم است؟
تصفیه فاضلاب بیمارستان بسیار مهم است زیرا فاضلاب تولید شده در بیمارستان‌ها شامل مواد آلوده و پتانسیل بالایی برای انتقال عفونت‌ها و بیماری‌ها دارد. اگر فاضلاب بیمارستان به درستی تصفیه نشود، ممکن است منجر به آلودگی آب و خاک شود و اثرات زیانباری بر روی محیط زیست و سلامت انسانها داشته باشد. به همین دلیل، تصفیه فاضلاب بیمارستان‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است و باید به صورت دقیق و کامل انجام شود.
2. چه روشهایی برای تصفیه فاضلاب بیمارستان وجود دارد؟
برای تصفیه فاضلاب بیمارستان، میتوان از روشهای مختلفی استفاده کرد که شامل موارد زیر میشود:
- تصفیه فیزیکی: این روش شامل فرآیندهای مانند جداسازی، فیلتراسیون، ترشح و جذب است که به تخلیه ذرات معلق و از بین بردن مواد جامد و رسوبها کمک میکند.
- تصفیه شیمیایی: این روش شامل استفاده از مواد شیمیایی مانند کلر، اکسیداسیون، فلوکولنتها و جذبکنندهها برای حذف مواد آلی و غیرآلی از فاضلاب است.
- تصفیه بیولوژیکی: این روش شامل استفاده از میکروبها و باکتریها برای تجزیه و تخریب مواد آلی در فاضلاب است. فرآیندهای بیولوژیکی مانند فرآیند فعال و فرآیند پسماند لجن فعال از جمله این روشها هستند.
3. چه مواد و آلایندههایی در فاضلاب بیمارستان وجود دارد که نیاز به تصفیه دارند؟
فاضلاب بیمارستان حاوی مواد و آلایندههای مختلفی است که نیاز به تصفیه دارند تا از تأثیرات زیانآور بر محیط زیست و انسانها جلوگیری شود. برخی از مواد و آلایندههای معمول در فاضلاب بیمارستان عبارتند از:
1. مواد آلی: شامل مواد آلی ناشی از فعالیتهای بیولوژیکی مانند باکتریها، ویروسها، لجن و سایر مواد آلی حاصل از فعالیتهای بدنی و شیمیایی در بیمارستان.
2. مواد شیمیایی: شامل مواد شیمیایی ناشی از استفاده از داروها، ضدعفونی کنندهها، مواد ضدعفونی و سایر مواد شیمیایی که در بیمارستان استفاده میشود.
3. مواد رادیواکتیو: برخی از بخشهای بیمارستان که از تجهیزات پزشکی رادیواکتیو استفاده میکنند، ممکن است فاضلاب حاوی مواد رادیواکتیو باشد که نیاز به تصفیه دارد.
4. چه اقداماتی باید انجام شود تا فاضلاب بیمارستان به طور کامل تصفیه شود؟
برای تصفیه کامل فاضلاب بیمارستان، اقدامات زیر را میتوان انجام داد:
1. استفاده از سیستمهای تصفیه پیشرفته: استفاده از سیستمهای تصفیه پیشرفته مانند فرایندهای بیولوژیکی، شیمیایی و فیزیکی برای حذف مواد آلی، شیمیایی، رادیواکتیو و دیگر آلایندهها از فاضلاب بیمارستان.
2. جداسازی و مدیریت مواد خطرناک: جداسازی و مدیریت صحیح مواد خطرناک مانند مواد شیمیایی، رادیواکتیو و داروها از فاضلاب بیمارستان قبل از ورود به سیستم تصفیه.
3. استفاده از سیستمهای تصفیه چند مرحلهای: استفاده از سیستمهای تصفیه چند مرحلهای که شامل فرایندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی هستند تا از تصفیه کامل فاضلاب برخوردار باشند.
4. مانیتورینگ و کنترل مستمر: انجام مانیتورینگ و کنترل مستمر بر روی سیستمهای تصفیه برای اطمینان از عملکرد صحیح و کامل آنها.
5. آموزش پرسنل: آموزش پرسنل بیمارستان در خصوص جدیدترین روشها و فناوریهای تصفیه فاضلاب و نحوه مدیریت صحیح آلایندهها.
6 دیدگاه در “تصفیه فاضلاب بیمارستان”
سلام
آیا تصفیه فاضلاب بیمارستانی با فاضلاب معمولی متفاوته؟
با سلام
ماهیت و جنس فاضلاب های بیمارستانی عموما با فاضلاب بهداشتی – انسانی یکسان می باشد ولی در مقادیر پارامترهای آزمایشگاهی اندکی تفاوت دارند. لذا توصیه میشود برای بیمارستان یا درمانگاه مورد نظر یک آزمایش کیفی پساب جداگانه تهیه گردد.
1- آیا پکیج تصفیه فاضلاب محصولات شیمیایی و دارویی را به طور کامل حذف میکند؟
پکیج‌های تصفیه فاضلاب معمولاً قادر به حذف بسیاری از مواد شیمیایی و دارویی هستند، اما برای حذف مواد شیمیایی و دارویی به طور کامل، ممکن است نیاز به استفاده از روشهای تصفیه پیشرفته‌تر یا ترکیبی از روشها باشد.
چه استانداردهایی برای تصفیه فاضلاب بیمارستان وجود دارد و چگونه میتوان آنها را رعایت کرد؟
استانداردهای مربوط به پارامترهای فیزیکی و شیمیایی فاضلاب، استانداردهای مربوط به حذف مواد پاتوژن از فاضلاب ، استانداردهای مربوط به حذف مواد شیمیایی و دارویی از فاضلاب ، استانداردهای مربوط به حذف گازهای خطرناک و بوهای نامطبوع از فاضلاب. برای رعایت این استانداردها، باید از تکنولوژی‌های تصفیه پیشرفته و مناسب برای بیمارستان استفاده کرد.