تصفیه فاضلاب کارخانه رب

در دهه‌های اخیر، با افزایش روزافزون جمعیت و گسترش صنعت، نیاز به تولید غذا به عنوان یکی از ضروریات اساسی جامعه افزایش یافته است. در این راستا، کارخانه‌های تولید محصولات غذایی، به ویژه تولید رب گوجه فرنگی به عنوان یکی از محصولات پرکاربرد و مورد استفاده در انواع غذاها، به عنوان نقطه مهمی در زنجیره تأمین غذایی جامعه به شمار می‌آیند.

با این وجود، همراه با این فعالیت‌های صنعتی، مسئله مدیریت و تصفیه فاضلاب به عنوان یکی از چالش‌های مهم اکوسیستم و حفاظت از محیط زیست بر جلوه کرده است. کارخانه‌های تولید رب گوجه فرنگی به دلیل حجم بالای تولید و مصرف آب و نیاز به پردازش گیاهان، با یکی از مهمترین مسائل محیطی مواجه می‌شوند، به ویژه زمانی که فاضلاب‌های تولیدی به طور نادرست به محیط زیست تخلیه شوند.

به طور کلی، پساب صنعتی به دلیل داشتن محتوای ارگانیک بالا، مقدار اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD) بالایی دارد. به عنوان مثال، فاضلاب کارخانه زیتون دارای COD با غلظت غلظت 48500 میلی‌گرم در لیتر است. اکسیژن مورد نیاز بیولوژیکی (BOD) و کل جامد معلق (TSS) در پساب صنعت سس کچاپ، به ترتیب 4/2935 میلی گرم در لیتر و 610 میلی گرم در لیتر است.

غلظت بالای آلاینده ها باعث می‌شود که مشکلاتی در بهره‌برداری تصفیه فاضلاب صنعتی مانند زیست تخریب پذیری کم آلاینده، سمیت بالا و محصولات جانبی سمی به وجود آید. بنابراین نیاز به یک پکیج تصفیه فاضلابی که بدون مشکل کار کرده و راندمان بالایی داشته باشد، آشکار می‌شود. در این زمینه، پکیج‌ تصفیه فاضلاب طراحی و ساخته شده توسط شرکت آرکا گستر، نیاز صنایع مربوطه را برآورد می‌کند.

آب شیرین برای مصارف مختلف در صنایع غذایی توسط شرکت‌های مواد غذایی استفاده می‌شود. در کارخانه‌های فرآوری مواد غذایی، مانند کارخانه گوجه فرنگی، تولید رب، کارخانه آب نمک و تولید ترشی،و غیره، فاضلاب در مراحل شستشو، گرم کردن، پخت و پز، استخراج و سایر فرآیندها تولید می‌شود. بازیابی فاضلاب به عنوان آب تمیز در تصفیه خانه فاضلاب بسیار مهم است.

فاضلاب تولید شده در این فرآیندها، باید با روش‌های کارآمد تصفیه فاضلاب، تصفیه و بازیافت شود تا بتوان از آن مجددا استفاده کرد. پکیج تصفیه فاضلاب شرکت آرکا گستر رسام به طور کارآمدی فاضلاب تولید شده از این صنایع را تصفیه کرده و غلظت آلاینده‌های موجود در آن را تا حد استانداردهای محیط زیست کاهش می‌دهد.

کارخانه تولید رب آب زیادی مصرف می‌کند. به طور میانگین به ازای هر تن گوجه فرنگی، 3370 لیتر آب مصرف می‌شود. کاهش این آب مصرفی باعث کاهش برداشت آب از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی می‌شود. تصفیه موثر فاضلاب تولید شده حین پردازش گوجه فرنگی به شدت به کیفیت فاضلاب تولید شده از فرآیندهای مختلف در کارخانه بستگی دارد.

منابع تولید فاضلاب در کارخانه تولید رب گوجه فرنگی معمولاً شامل عوامل زیر می‌شود:

شستشو و آب‌کاری گوجه‌ها:در فرآیند تولید رب، گوجه‌ها معمولاً به مراحل شستشو و آب‌کاری نیاز دارند. آب مصرفی برای این مراحل وارد فاضلاب رو می‌شود و با خود ذرات معلق و مواد آلی از گوجه‌ها به همراه دارد.

پالپ‌سازی و استخراج آب گوجه:در فرآیند پالپ‌سازی، گوجه‌ها به طور مکانیکی خرد و پالپ می‌شوند. این فرآیند همراه با مصرف آب است و آب حاوی ذرات گوجه و مواد معلق به فاضلاب رو وارد می‌شود.

پخت و تولید رب:در مرحله پخت و تولید رب، گوجه‌ها تحت فرآیندهای حرارتی قرار گرفته و به رب تبدیل می‌شوند. در این فرآیند، فاضلاب ناشی از مصرف آب در پخت گوجه و مواد معلق از گوجه‌ها تولید می‌شود.

تصفیه و شستشوی تجهیزات:در تجهیزات مختلفی که در فرآیند تولید رب مورد استفاده قرار می‌گیرند، ممکن است نیاز به تصفیه و شستشو داشته باشند. آب مصرفی در این فرآیندها به همراه ذرات مختلف و مواد شیمیایی وارد فاضلاب می‌شود.

از جمله آلاینده‌های موجود در این فاضلاب، می‌توان به اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD)، جامدات معلق و رنگ اشاره کرد. بسیاری از این ناخالصی‌ها در تولید فاضلاب گوجه فرنگی به دلیل خاک مزرعه‌ای است که محصول از آن برداشت شده است. هنگام شستشوی گوجه فرنگی در کارخانه به منظور تولید رب، این خاک نیز شسته شده و منجر به حضور جامدات معلق در فاضلاب تولیدی  می‌شود.

ویژگی‌های فاضلاب کارخانه تولید رب گوجه فرنگی می‌توانند به شکلی متنوع باشند، اما معمولاً شامل موارد زیر می‌شوند:

مواد آلی: فاضلاب کارخانه رب گوجه فرنگی حاوی مقادیر قابل توجهی از مواد آلی است. این مواد آلی از فرآیندهای شستشو، پالپ‌سازی، و تولید رب ناشی می‌شوند.

مواد معدنی: حاوی مقادیری از مواد معدنی مانند نمک‌ها، مواد معدنی حاصل از گوجه، و دیگر اجزاء معدنی موجود در مواد اولیه و فرآورده‌های گوجه فرنگی.

آلاینده‌های آلی و نیتروژن: به دلیل فرآیندهای پالپ‌سازی و تجزیه مواد آلی، فاضلاب حاوی آلاینده‌های آلی مانند بقایای گیاهی و نیتروژن می‌باشد.

مواد شیمیایی: ممکن است حاوی مقداری مواد شیمیایی باشد که در فرآیندهای تولید، مانند مواد حفظ کننده، مواد افزودنی و آنتی‌اکسیدان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آب‌های خنک‌کننده: آب‌های مصرف شده در فرآیندهای خنک‌کننده و تجهیزات مختلف نیز به عنوان یک جزء اصلی در فاضلاب تولید شده وارد می‌شوند.

دمای بالا: به عنوان یک ویژگی فیزیکی، فاضلاب کارخانه رب گوجه فرنگی ممکن است دارای دمای بالایی باشد که ناشی از فرآیندهای پخت و تولید رب است.

مواد افزودنی: حاوی مقداری از مواد افزودنی مانند اسیدها، بازها، و افزودنی‌های دیگری که در فرآیندهای تولید و فرآوری به کار می‌روند.

سایر مواد شیمیایی: ممکن است حاوی مقادیر کمی از مواد شیمیایی دیگر نیز باشد که از فرآیندهای مختلف تولید به فاضلاب منتقل می‌شوند.

تفاوت گوجه فرنگی فرآوری با گوجه فرنگی تازه در این است که آنها برداشت می‌شوند و بلافاصله به رب، گوجه فرنگی خرد شده، آب میوه، سس گوجه فرنگی و سایر محصولات با ارزش افزوده تبدیل می‌شود. در فرآوری صنعتی گوجه فرنگی، محصولات یا به صورت فرآوری شده مانند سس کچاب، رب و غیره، یا به صورت فله‌ای برای سایر صنایع غذایی به فروش می رسند.

گوجه فرنگی در صنابع مربوطه به صورت رب در می‌آید. مراحل اولیه تولید رب پس از رسیدن گوجه فرنگی از مزرعه، شامل شستشو، خرد کردن، پرس، متراکم کردن، بسته بندی و استریل سازی تجاری می‌باشد.

صرف نظر از محصول نهایی، فاضلاب یک محصول جانبی است که از چندین مرحله به دست می‌آید. منابع فاضلاب شامل آب شستشو و کانال آب برای جابجایی گوجه فرنگی در سرتاسر کارخانه فرآورری، میعانات حاصل از تبخیر آب میوه و آب حاصل از برج‌های خنک کننده پس از استریل شدن محصولات با حرارت است. همه این منابع فاضلاب در یک حوضچه ته نشینی خارج از تاسیسات جمع آوری می‌شوند.

در حوضچه، رسوبات سنگین‌تر در کف حوضچه ته‌نشین می‌شوند. سپس آب از طریق کانال‌های آبیاری منتقل شده و در مزارع علوفه اطراف کارخانه فرآوری تخلیه می‌شود.

ویژگی‌های فاضلاب تولیدی از این فرآیند، نشان‌دهنده BOD بالا، نیترات‌ و شوری بالا و pH پایین است. در نتیجه تخلیه این فاضلاب به محیط زیست نیاز به نظارت دقیق دارد. رهاسازی مکرر این اجزا در خاک، پتانسیل کاهش حاصلخیزی خاک را دارد.

راه یافتن فاضلاب فرآیند به آب‌های زیرزمینی می‌تواند خطرناک باشد و در نهایت به آب آشامیدنی وارد شود. با توجه به این نگرانی‌های زیست‌محیطی، نیاز به بهبود شیوه‌های مدیریت تخلیه به محیط زیست برای به حداقل رساندن تأثیر آن بر منابع طبیعی و حفظ شرایط بهینه رشد برای صنعت کشاورزی وجود دارد.

تصفیه فاضلاب آرکا گستر، معمولا برای آبیاری محصولات کشاورزی به کار می‌رود. پساب به عنوان منبع آبیاری و کود برای محصولاتی که در آنجا رشد می‌کنند، عمل می‌کند. مواد آلی، نیتروژن و مواد معدنی موجود در آن می تواند مواد مغذی مورد نیاز گیاهان را فراهم کند. این امر، میزان کود شیمیایی مورد نیاز و انرژی مورد نیاز برای آن را کاهش می‌دهد.

فرآیندهای بیولوژیکی مختلفی توسط شرکت آرکا گستر برای تصفیه این فاضلاب ساخته می‌شود که در این بین می‌توان به مهم ترین آن‌ها یعنی فرآیند هوادهی گسترده، فرآیند MBBR و فرآیندهای بی‌هوازی مانند UASB و IFAS اشاره کرد.

اصول پکیج تصفیه فاضلاب شرکت آرکا گستر کارخانه تولید رب گوجه فرنگی:

پیش‌تصفیه:در این مرحله، فاضلاب از مواد خام ابتدایی، مانند اجزاء بیولوژیکی و مواد معلق بزرگ‌تر، جدا می‌شود. این مرحله ممکن است شامل واحدهایی مانند آشغالگیر، تانک‌های ته نشینی، و یا سایر تجهیزات پیش‌تصفیه باشد.

تصفیه بیولوژیکی (Biological Treatment):اصلی‌ترین مرحله در تصفیه فاضلاب کارخانه رب گوجه فرنگی، تصفیه بیولوژیکی است. در اینجا، میکروب‌ها و باکتری‌ها به عنوان عوامل بیولوژیکی برای تجزیه و تصفیه مواد آلی موجود در فاضلاب استفاده می‌شوند. روش‌های متداول شامل فرآیند‌هایMBBR (Moving Bed Biofilm Reactor)، لجن فعال، و استفاده از سیستم های رشد چسبیده هستند.

تصفیه شیمیایی (Chemical Treatment):در برخی موارد، به منظور حذف مواد آلی، مواد شیمیایی نظیر کلر، ازن، یا مواد کمکی دیگر استفاده می‌شود. این مواد به تصفیه فاضلاب کمک می‌کنند.

تصفیه فیزیکی (Physical Treatment):مراحل تصفیه فیزیکی نیز ممکن است در برخی موارد مورد استفاده قرار گیرد. این مراحل شامل فیلتراسیون و جداسازی فیزیکی از مواد جامد و معلق است.

کنترل بوی (Odor Control):به دلیل مواد آلی حاوی در فاضلاب، کنترل بوی یک نکته حائز اهمیت است. این مرحله شامل استفاده از تکنولوژی‌های کاهش بوی، مانند فیلترهای کربن فعال یا پوشش‌های خاص، می‌شود.

کنترل جریان (Flow Control):تنظیم جریان فاضلاب و ایجاد شرایط بهینه برای مراحل مختلف تصفیه نیز از اصول مهم است. این کنترل می‌تواند شامل سیستم‌های ایجاد تعادل جریان و تجهیزات جهت تنظیم جریان باشد.

نظارت و کنترل پارامترهای مهم:مانیتورینگ و کنترل دائمی پارامترهای مهم مانند pH، نیتروژن، فسفر، و دما در سیستم تصفیه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این اطلاعات به کنترل بهتر فرآیندها کمک کرده و کیفیت فاضلاب تصفیه شده را بهبود می‌بخشد.

مزایای پکیج هوادهی گسترده شرکت آرکا گستر در تصفیه فاضلاب کارخانه تولید رب گوجه فرنگی:

افزایش راندمان تصفیه بیولوژیکی:روش هوادهی گسترده با ایجاد مخازن هوادهی و تزریق اکسیژن، فعالیت میکروب‌ها و باکتری‌های مشارکت‌کننده در فرآیند تصفیه بیولوژیکی را افزایش می‌دهد. این امر باعث بهبود کارایی تصفیه و کاهش زمان مورد نیاز برای تجزیه آلاینده‌ها می‌شود.

کاهش نیاز به مصرف مواد شیمیایی:افزایش تأثیرگذاری فرآیند تصفیه بیولوژیکی با استفاده از هوادهی گسترده، می‌تواند منجر به کاهش نیاز به مصرف مواد شیمیایی جهت تصفیه فاضلاب شود. این امر هزینه‌های مرتبط با تهیه و استفاده از مواد شیمیایی را کاهش می‌دهد.

افزایش پایداری و اطمینان در عملکرد:روش هوادهی گسترده به دلیل افزایش راندمان فرآیند تصفیه بیولوژیکی، باعث افزایش پایداری و اطمینان در عملکرد سیستم تصفیه می‌شود. این امر به کاهش نوسانات در کیفیت پساب خروجی و کاهش خطرات مرتبط با تصفیه فاضلاب کمک می‌کند.

افزایش قابلیت انعطاف‌پذیری:روش هوادهی گسترده به کارخانه امکان انطباق با نوسانات حجم و ترکیب فاضلاب را می‌دهد. این انعطاف‌پذیری باعث می‌شود که سیستم تصفیه به بهترین شکل ممکن با تغییرات در ویژگی‌های فاضلاب مواجه شود.

در نتیجه، استفاده از پکیج هوادهی گسترده شرکت آرکا گستر در تصفیه فاضلاب کارخانه تولید رب گوجه فرنگی، بهبود کارایی فرآیندهای تصفیه، حفظ محیط زیست و کاهش هزینه‌های مرتبط با تصفیه فاضلاب را به همراه دارد.

مزایای پکیج MBBR شرکت آرکا گستر در تصفیه فاضلاب کارخانه تولید رب گوجه فرنگی:

• به دلیل کارایی بالا و استفاده از بیوفیلم متحرک، نیاز به فضای زیادی برای ساخت و نصب ندارد. این امر باعث صرفه‌جویی در فضا و هزینه‌های ساخت و نگهداری می‌شود.
• مقاومت بالا در برابر تغییرات ناگهانی در بار آلودگی و تغییرات در ویژگی‌های فاضلاب
• نگهداری و بهره بردای آسان فرآیند
• به دلیل بیوفیلم متحرک و افزایش تجزیه بیولوژیکی، سیستم MBBR به میزان کمتری لجن تولید می‌کند. این امر به کاهش هزینه‌های مرتبط با دفن و دفع لجن کمک می‌کند.
• فرآیندMBBR  به دلیل داشتن سطح بیوفیلم زیاد، کارایی بسیار بالایی در حذف نیتروژن و فسفر دارد که این امر از مهم‌ترین مزیت‌های آن است، به خصوص در مواردی که استانداردهای زیست محیطی برای حداکثر حذف نیتروژن و فسفر در آب خروجی مورد نیاز است.

در نتیجه، تصفیه فاضلاب کارخانه تولید رب گوجه فرنگی امری حیاتی است که نقش مهمی در حفظ محیط زیست و مدیریت پایدار منابع آب ایفا می‌کند. از طریق اجرای اصول تصفیه متناسب با ویژگی‌های فاضلاب این کارخانه، می‌توان به بهینه‌سازی کارایی تصفیه، کاهش آلودگی منابع آب، و حفظ کیفیت آب هدفمند پرداخت. به دنبال اجرای مناسب این فرآیندها، آلاینده‌هایی نظیر مواد آلی، نیتروژن، فسفر، و مواد شیمیایی دیگر به میزان قابل ملاحظه‌ای از فاضلاب حذف می‌شوند.

بهره‌وری در مصرف آب، کاهش تولید لجن، و مدیریت مناسب فرآیندهای تصفیه از جمله دستاوردهای این تلاش‌هاست. همچنین، اجرای سیستم‌های تصفیه بیولوژیکی نوین و تکنولوژی‌های پیشرفته در تصفیه فاضلاب توسط شرکت آرکا گستر باعث افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های نگهداری می‌گردد.

این اقدامات نه تنها به بهبود وضعیت محیط زیست کمک می‌کنند بلکه به کارخانه امکان ادامه فعالیت با استانداردهای زیست محیطی بالا را فراهم می‌کنند. در نهایت، تصفیه فاضلاب کارخانه تولید رب گوجه فرنگی، اساسی برای ارتقاء پایداری و مسئولیت اجتماعی این صنعت ارائه می‌دهد.