مشکلات جلبک ها در منابع آب

به طور کلی، دو نوع جلبک سبز و آبی در تصفیه‌خانه‌ها رشد می‌کنند که هر یک ویژگی‌های ظاهری خاص خود را دارند. در ادامه به توضیح هر یک می‌پردازیم:

جلبک سبز: همان‌طور که از نامش پیداست، به تصفیه‌خانه ظاهری سبز می‌بخشد. وجود این جلبک‌ها به طور کلی مفید است و نشان‌دهنده عملکرد مناسب لاگون می‌باشد.

جلبک آبی :نوعی جلبک رشته‌ای است که به دلیل کاهش pH و افزایش مواد مغذی در محیط، شکل می‌گیرد. گونه‌های جانوری بالاتر از جلبک سبز از این جلبک تغذیه می‌کنند و به همین دلیل این نوع جلبک قادر به زنده ماندن و رشد است. ظهور این جلبک در لاگون نشان‌دهنده بروز مشکلاتی در اکوسیستم آن منطقه است.

عوامل رشد جلبک در تصفیه خانه ها منابع آبی

یکی از مشکلات اساسی که در بسیاری از حوضچه‌های تصفیه آب و منابع آبی مشاهده می‌شود، وجود جلبک‌های مختلف، به ویژه جلبک‌های سبز آبی است. به طور کلی، افزایش دما یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در رشد این جلبک‌ها محسوب می‌شود. از دیگر عوامل کلیدی در رشد جلبک‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مواد مغذی

مواد مغذی نظیر فسفر و نیتروژن برای رشد گیاهان حیاتی هستند. اما ورود بیش از حد این مواد به منابع آبی مانند لاگون‌های تصفیه‌خانه، دریاچه‌ها و برکه‌ها منجر به پدیده‌ای به نام آلودگی مواد مغذی می‌شود. به طور کلی، بخش عمده‌ای از این مواد مغذی از طریق رواناب‌های کشاورزی و شست‌وشوی کودهای مختلف به منابع آبی منتقل می‌شوند.

افزایش دما

سیانوباکتری‌ها در دماهای بالا به سرعت رشد می‌کنند و موجب بروز پدیده شکوفایی جلبکی می‌شوند. این پدیده یک چرخه رشد برای این باکتری‌ها ایجاد می‌کند؛ به گونه‌ای که با افزایش ضخامت جلبک‌ها، نور بیشتری دریافت می‌کنند و این امر به نوبه خود باعث تسریع در رشد سیانوباکتری‌ها می‌شود.

سکون آب

ایستایی یا کاهش سرعت آب موجب شکل‌گیری جریان آب گرم در سطح می‌شود که در نهایت به شکوفایی جلبکی منجر می‌گردد. عواملی همچون خشکسالی، برداشت آب برای مصارف کشاورزی و شرب، و تغییر مسیر آبراه‌های طبیعی از طریق ساخت سدها، همگی به راکد شدن آب یا کاهش سرعت جریان آن کمک می‌کنند.

تغییرات اقلیمی

تغییرات اقلیمی موجب افزایش مدت و فراوانی دوره‌های خشکسالی می‌شود. همچنین این تغییرات باعث بروز بارش‌های شدیدتری می‌گردد که با افزایش رواناب سطحی در زمین‌های کشاورزی، فضاهای سبز و سایر مناطق مرتبط همراه است و این موارد از منابع اصلی مواد مغذی به شمار می‌روند.

نور خورشید

جلبک‌ها برای انجام فرآیند فتوسنتز به نور خورشید احتیاج دارند. به همین دلیل، در مناطقی که نور خورشید به طور مستقیم به آب می‌تابد، رشد آن‌ها بیشتر است.

دمای آب

دمای آب همچنین بر روی رشد جلبک‌ها تأثیر دارد. برخی از انواع جلبک‌ها در دماهای بالا و برخی دیگر در دماهای پایین‌تر به خوبی رشد می‌کنند.

pH آب

pH آب نیز بر روی رشد جلبک‌ها تأثیر دارد. برخی از انواع جلبک‌ها در محیط‌های اسیدی و برخی دیگر در محیط‌های قلیایی به خوبی رشد می‌کنند.

کنترل رشد جلبک­ها

وجود تنها 0.1 میلی‌گرم در لیتر فسفر در آب می‌تواند منجر به بروز پدیده شکوفایی جلبکی در لاگون شود. بنابراین، کنترل غلظت فسفر به عنوان مهم‌ترین عامل در مدیریت رشد جلبک‌ها به شمار می‌آید. برای جلوگیری از تشکیل جلبک در تصفیه‌خانه‌ها و سایر منابع آبی، بهترین راهکار، کنترل از مبدا است. وضع قوانین سختگیرانه برای کارخانه‌ها و صنایعی که پساب‌های با غلظت بالای فسفر تولید می‌کنند، می‌تواند تأثیر زیادی در کنترل رشد جلبک‌ها داشته باشد. تصفیه در مبدا می‌تواند راه‌حلی مؤثر برای جلوگیری از شکوفایی جلبک‌ها در سایت‌های تصفیه‌خانه باشد.

افزایش سن لجن یکی از عوامل مؤثر در تشکیل جلبک‌ها در تصفیه‌خانه‌ها است. با بالا رفتن سن لجن، گاز H2S تولید می‌شود که این گاز لجن‌ها را به سطح آب می‌آورد. افزایش نرخ لجن دفعی، کاهش دوره دفع لجن و همچنین استفاده از مواد منعقدکننده و هوادهی می‌تواند به جلوگیری از رشد جلبک‌ها کمک کند.