کارخانه تن ماهی یکی از صنایع مهم محسوب شده و یک فعالیت اقتصادی است که کاملاً مبتنی بر ماهیگیری و تولید ماهی، صدف و هر محصول دیگری از دریا برای مصرف بعدی یا استفاده به عنوان ماده خام است. ماهی نه تنها بخشی از رژیم غذایی انسان را تشکیل می دهد، بلکه در بسیاری از محصولات دیگر که بخشی از زندگی روزمره ما هستند نیز استفاده می شود: مانند روغن ها و آردهای خاصی که در پخت و پز استفاده می شوند. بنابراین، کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، بسیار مهم است.
تولید جهانی ماهی و غذاهای دریایی در دهه گذشته به طور پیوسته افزایش یافته است که انتظار می رود این روند ادامه یابد. تولید جهانی ماهی در سال 2018 بالغ بر 180 میلیون تن بوده که 47 درصد آن مربوط به آبزی پروری بوده است. بر اساس داده های جمع آوری شده در سال 2014، کشورهای پیشرو چین (8/14 میلیون تن)، اندونزی (1/6 میلیون تن) و ایالات متحده (9/4 میلیون تن) هستند.
مشاوره رایگان
اگر سوال و ابهامی دارید ما شما را به صورت رایگان راهنمایی می کنیم
صنایع کنسرو ماهی
حفظ و نگهداری نتیجه فرآیند جابجایی مواد غذایی است، بنابراین می توان مواد غذایی را برای مدت طولانی در بهترین شرایط ممکن نگهداری کرد. هدف نهایی نگهداری، محافظت از غذاها در برابر عمل میکروارگانیسم هایی است که قادر به فاسد کردن محصولات یا از دست دادن طعم آنها هستند.
مدت زمانی که غذاهای کنسرو شده نگهداری می شوند بسیار بیشتر از غذاهایی می باشد که به صورت کنسر تولید نمی شوند. مواد غذایی کنسرو شده دارای ویژگی های بسیاری است، زیرا عناصر ضروری آن مانند لیپیدها، کربوهیدرات ها، پروتئین ها، ویتامین ها و مواد معدنی تقریباً بدون تغییر هستند. این ویژگی ها به غذاهای کنسروی ارزش صنعتی بالایی می بخشند.
ماهی، ماده اولیه اولیه صنعت کنسروسازی است. در فرآیند ساخت کنسرو ماهی، عملیات تولید شامل فرآیندهای مختلفی است که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: دریافت، پاک کردن ماهی، پختن، فیله‌کردن، بسته‌بندی، عملیات خلاء، کنسرو کردن، بستن ظروف، استریل کردن، خنک‌سازی و برچسب‌گذاری.
عملیات حرارتی نقش مهمی را در غیر فعال سازی آنزیم ها و از بین بردن اشکال مختلف میکروبی موجود در محصول دارد. در حالی که گرمای کشنده ناشی از استریل کردن می تواند در دمای 116 درجه سانتیگراد یا 121 درجه سانتیگراد رخ دهد که بستگی به عامل زمان و عمدتاً به اندازه ظرف دارد.
طبقه بندی و تعریف
محصولات ماهی کنسرو شده:
محصولات بسته بندی شده هستند که تحت استریلیزاسیون تجاری قرار گرفته اند.
کنسرو ماهی طبیعی:
غذای کنسرو شده از محصولات خام، چاشنی شده با نمک است که محیط پرکننده آن مایع خود ماهی می باشد.
محصولات کنسرو شده ماهی در آب شور:
عبارت است از آماده سازی قوطی ها بر اساس پیش پخت یا عدم پخت محصول و افزودن آب و نمک به نسبت های مشخص شده.
برای تهیه کنسرو ماهی، صرف نظر از نوع مورد نظر، می توان مراحل کلی زیر را دنبال کرد:
- پیش تصفیه: پیش تصفیه شامل خرد کردن مواد خام برای دادن شکل و ابعاد مناسب برای بسته بندی است. این مرحله شامل عملیاتی مانند شستشو، رسوب زدایی، لایه برداری، فیله کردن، پوست کندن و برش دادن می باشد. در حال حاضر، بسیاری از این عملیات به صورت خودکار انجام می شود، اگرچه هنوز کارخانه هایی وجود دارند که این فرآیندها به صورت دستی در آن انجام می شوند. در این فرآیندها مقادیر زیادی آب مصرف شده و در نتیجه فاضلاب با بار آلی بالا تولید می شود.
- آماده سازی: فرایند پخت اولیه محصول است و می توان آن را با آب، روغن یا حرارت انجام داد. این امر پروتئین های موجود در ماهی را دناتوره می کند، گوشت از اسکلت یا پوسته جدا می شود و به محصولات مورد نظر، طعم دلخواه داده می شود.
- تمیز کردن: در این مرحله، استخوان ها، پوست و قسمت های غیرقابل خوردن ماهی جدا می شود.
- سرخ کردن: برخی از محصولات برای حفظ طعم و عطر غذا در روغن سرخ یا پخته می شوند.
- بسته بندی بدون هوا: به طور کلی این مرحله به صورت خودکار انجام می شود.
- آب بندی: این کار برای حذف گازهای داخل قوطی انجام می شود.
- عملیات حرارتی: این کار با استفاده از اتوکلاو برای از بین بردن تمام میکروب هایی که می توانند خواص ارگانولپتیک محتویات قوطی را تغییر دهند، انجام می شود.
- خنک سازی: معمولاً با آب سرد یا هوا انجام می شود. بسته به نوع نگهداری، این کار در زمان خاصی انجام می شود تا از تغییرات احتمالی در بافت محصول جلوگیری شود.
- نگهداری: ذخیره محصولات تحت شرایط محیطی که منجر به تغییر شکل ظرف نشود (مانند باد کردن). به عنوان مثال، فرآیند تولید کنسرو ماهی تن. کنترل این شرایط از طریق کنترل دما، رطوبت و آلودگی صورت می گیرد.
فاضلاب تولیدی
صنایعی که ماهی و غذاهای دریایی را فرآوری می کنند، فاضلاب صنعتی با مقدار زیادی روغن و نمک تولید می کنند. بنابراین، تصفیه فاضلاب خروجی مورد نیاز است. نه تنها برای اینکه بتواند آب را بدون آلودگی تخلیه کند، بلکه بوی بد حاصل از پخت این غذا را نیز کنترل کند..
فاضلاب تولید شده در این فرآیند دارای محتوای آلی و مواد مغذی بالایی است، یعنی نیاز به اکسیژن شیمیایی (COD)، نیتروژن کل (TN) و فسفر کل (TP)، با نیاز بیوشیمیایی اکسیژن (BOD) معمولاً در محدوده 1 تا 5/72 کیلوگرم در هر تن محصول است.
این فاضلاب اگر بدون تصفیه فاضلاب وارد محیط زیست شود، خطرات بالقوه ای را برای محیط زیست به همراه خواهد داشت. این وضعیت مستلزم نیاز فوری به تصفیه فاضلاب است که می تواند برای صرفه جویی در هزینه های مربوط به مصرف آب و جلوگیری از آسیب های زیست محیطی بیشتر، در صنعت مورد استفاده مجدد قرار گیرد.
فرآوری ماهی میزان فاضلاب تولید شده توسط صنایع محلی و استخر پرورش ماهی را افزایش می دهد که با خون، روغن، نمک، ترکیبات آلی معلق و مواد جامد مرتبط است. اصولاً این آلاینده‌ها، تصفیه فاضلاب فرآوری ماهی را بسیار دشوار می‌کنند.
برای جلوگیری از آسیب زیست محیطی، فاضلاب فرآوری ماهی نیاز به تصفیه قبل از دفع دارد. عملکرد عادی فرآیندهای تصفیه فاضلاب ماهی در تصفیه خانه های فاضلاب شامل تصفیه فیزیکوشیمیایی به عنوان واحدهای اولیه برای حذف روغن ها و ذرات معلق و به دنبال آن راکتورهای بیولوژیکی (حوضچه اکسیداسیون) برای حذف مواد آلی محلول با کمک لجن فعال است.
تصفیه مرسوم با استفاده از سیستم‌های لجن فعال به دلیل قابلیت انطباق و عملیات انعطاف‌پذیر به طور گسترده برای تصفیه فاضلاب صنعتی و شهری استفاده می‌شود.
فرآوری ماهی باعث تولید فاضلاب صنعتی با ویژگی متغیر، مربوط به فناوری فراوری و نوع ماهی (آب شور یا شیرین) می شود. این نوع فاضلاب حاوی مقادیر قابل توجهی مواد آلی قابل تجزیه (کلوئیدها از جمله پروتئین ها، لیپیدها و سایر ترکیبات آلی موجود در بدن ماهی) است. بنابراین، پساب ها مخلوطی از مواد محلول آلی و مواد معلق هستند و غلظت آنها بسته به فرآیندهای تولید متفاوت است.
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی فاضلاب کارخانه تولید کنسرو ماهی
pH
پارامتر pH به عنوان یکی از پارامترهای مهم عمل می کند زیرا ممکن است نشان دهنده آلودگی فاضلاب یا نشان دهنده نیاز به تنظیم pH برای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب باشد. pH فاضلاب معمولاً نزدیک به خنثی است و از 5/5 تا 6/7 (به طور متوسط 5/6) متغیر است.
محتوای جامدات
جامدات موجود در یک فاضلاب را می توان به جامدات محلول و جامدات معلق تقسیم کرد. با این حال، مواد جامد معلق عامل اصلی نگرانی ما هستند. در یک تجزیه و تحلیل از فاضلاب فرآیند فیله کردن ماهی، مشخص شد که 65 درصد از کل مواد جامد موجود در فاضلاب در حال حاضر در آب مصرفی بوده است.
بو
در صنایع فرآوری غذاهای دریایی، بو ناشی از تجزیه مواد آلی بوده و آمین های فرار، دی آمین ها و گاهی آمونیاک ساطع می کند. در فاضلابی که سپتیک (عفونی) شده است، ممکن است بوی مشخصه سولفید هیدروژن نیز ایجاد شود. بو موضوع بسیار مهمی در رابطه با درک عمومی و پذیرش هر تصفیه خانه فاضلاب توسط مردم آن منطقه است.
دما
برای جلوگیری از تأثیرگذاری بر کیفیت زندگی آبزیان، دمای بدنه آب پذیرنده باید کنترل شود. دمای محیط بدنه آب دریافت کننده نباید از 38 درجه سانتیگراد فراتر رود، در غیر این صورت ممکن است سطح اکسیژن محلول را کاهش دهد. اگر آب ورودی به اندازه کافی زیاد نباشد که تغییر دما را به 38 درجه سانتیگراد محدود کند، فاضلاب حاصل از عملیات کنسروسازی بایستی خنک شود.
محتوای آلی
انواع عمده ضایعات موجود در فاضلاب های فرآوری غذاهای دریایی عبارتند از: خون، احشاء ، باله ها، سر ماهی، صدف، پوست، و گوشت. این ضایعات به میزان قابل توجهی به غلظت مواد جامد معلق جریان فاضلاب می افزایند. با این حال، بیشتر مواد جامد می توانند باشند از فاضلاب حذف شده و برای کاربردهای غذایی حیوانات جمع آوری شوند. بارهای آلی که به صورت BOD5 و COD اندازه گیری می شوند.
عمدتاً به نوع ترکیبات آلی بستگی دارد و از فرآوری ماهی نشات می گیرد. BOD5 در فاضلاب حاصل از تولید ماهی کنسرو شده معمولاً بین mgdm-3 10000 تا 50000 است. در مرحله بیولوژیکی تصفیه فاضلاب، نسبت صحیح N:P باید 5:1 باشد که تعیین کننده رشد بیومس مناسب لجن فعال یا بیوفیلم در حال رشد در سطح بستر است.
چربی و روغن
چربی، روغن و گریس یکی دیگر از پارامترهای مهم فاضلاب فرآوری غذاهای دریایی است. وجود چربی و روغن در یک پساب عمدتاً به دلیل عملیات فرآوری مانند کنسرو کردن و غذاهای دریایی در حال فرآوری است. چربی و روغن بایستی از فاضلاب حذف شوند زیرا معمولاً روی سطح آب شناور شده و بر انتقال اکسیژن به آب تأثیر می گذارند. چربی و روغن فاضلاب فرآوری غذاهای دریایی از صفر تا حدود 17000 میلی گرم در لیتر بسته به غذای دریایی در حال فرآوری و عملیات در حال انجام متفاوت است.
تصفیه اولیه فاضلاب کارخانه کنسر ماهی
برای حذف بهینه فاضلاب، تصفیه اولیه قبل از فرآیند تصفیه بیولوژیکی توصیه می شود. برای فاضلاب پردازش غذاهای دریایی، فرآیندهای تصفیه اولیه عبارتند از آشغالگیر، ته نشینی، متعادل سازی جریان و شناورسازی با هوای محلول (DAF). این عملیات واحد به طور کلی تا 85٪ از کل مواد جامد معلق و 65٪ از BOD5 و COD موجود در فاضلاب را حذف می کند. سپتیک تانک های ساخت شرکت آرکا گستر نقش پیش تصفیه و متعادل سازی فاضلاب را برعهده دارند. این مرحله شامل استفاده از تجهیزات خاص مانند جداکننده‌های چربی، اسکیمرها و تانک‌های تبخیر برای حذف چربی و روغن از فاضلاب است.
تصفیه بیولوژیکی
تصفیه بیولوژیکی یکی از روش‌های مؤثر تصفیه فاضلاب در کارخانه‌های تولید کنسرو ماهی است. تصفیه بیولوژیکی به ویژه در حذف مواد آلی و افزایش اکسیژن محلول در آب، منجر به کاهش آلودگی آبهای محیط زیست می‌شود.
این موضوع به حفظ تعادل زیستی در اکوسیستم‌های آبی کمک می‌کند. بسیاری از سیستم‌های تصفیه بیولوژیکی به دلیل سازگاری و تنظیم آسان، مناسب برای استفاده در کارخانه‌های مختلف هستند. برای تکمیل تصفیه فاضلاب های فرآوری غذاهای دریایی، جریان فاضلاب باید با تصفیه بیولوژیکی بیشتر پردازش و تصفیه شود. تصفیه بیولوژیکی شامل استفاده از میکروارگانیسم ها برای حذف مواد مغذی محلول از فاضلاب است.
ترکیبات آلی و نیتروژنی در فاضلاب می توانند به عنوان مواد مغذی برای رشد سریع میکروبی در شرایط هوازی، بی هوازی یا اختیاری عمل کنند. اکثر میکروارگانیسم ها موجود در سیستم های تصفیه فاضلاب از محتوای آلی فاضلاب به عنوان منبع انرژی برای رشد استفاده می کنند و بنابراین از نظر تغذیه به عنوان هتروتروف طبقه بندی می شوند.
راکتورهای بستر بیولوژیکی متحرک (MBBR) ساخت شرکت آرکا گستر راندمان تصفیه فاضلاب بالاتری نسبت به راکتورهای SBR نشان می‌دهند و کارایی آنها در منطقه آب و هوای نسبتاً سرد پایدارتر است. پکیج MBBR به طور گسترده ای برای تصفیه فاضلاب کارخانه ها و فرآیندهای تکنولوژیکی مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
MBBR امکان حذف تا 90 درصد BOD5 و COD را فراهم می کند. این فرآیند در تصفیه فاضلاب تولید کنسرو ماهی با COD 5000 تا 10000 به طور موفقیت آمیزی به کار رفته است. نیترات زدایی موثر در بستر (پس از یک دوره راه اندازی) در طیف وسیعی از دماها باعث می شود که این نوع تاسیسات تصفیه فاضلاب در تصفیه فاضلاب کارخانجات فرآوری ماهی مفید باشد.
در کل، پکیج تصفیه فاضلاب در کارخانه‌های تولید کنسرو ماهی یک اقدام ضروری و موثر است که به حفظ محیط زیست، ارتقاء سلامت انسان‌ها، و پشتیبانی از توسعه پایدار کمک می‌کند.
نتیجه گیری
صنایع ماهی و غذاهای دریایی معمولاً در نزدیکی سواحل قرار دارند. این امر عمدتاً به دلیل سهولت دفع ماهی و امکان برداشت آب از دریا و بازگرداندن آن از طریق خطوط لوله زیرزمینی برای جلوگیری از غلظت بالای آلاینده ها در نزدیکی سواحل و مراکز جمعیتی است. با این حال، موادی مانند روغن های مورد استفاده برای پخت ماهی و بار آلی بالای پساب ها منجر به مصرف آب زیاد و ایجاد آلودگی پیشرونده در نقاط تخلیه می شود.
چند سالی است که آب حاصل از فرآیند شستشو برای کاهش مصرف و تخلیه آب به همراه تصفیه های فیزیکی و شیمیایی مانند انعقاد، لخته سازی، الک کردن و شناورسازی بازیافت می شود.
تبخیر خلاء یک راه حل خوب هم برای تغلیظ محصولات جانبی به دست آمده و هم برای کاهش شوری برای به دست آوردن میعانات با کیفیت بالا برای استفاده به عنوان آب شستشو و پخت و پز است.
شرکت آرکاگستر آماده است تا با استفاده از دانش فنی کارشناسان و تجربیات پروژه های گذشته خود در این امر مهم و تصفیه فاضلاب ناشی از فرایند ساخت و تولید تن ماهی نقش خود را ایفا نماید. لذا در صورتی که در زمینه تولید تن ماهی فعالیت دارید می توانید با کارشناسان ما تماس گرفته و از مشاوره رایگان ما استفاده نمایید.
2 دیدگاه در “تصفیه فاضلاب کارخانه تن ماهی”
سلام. تولید و انتشار بو در پکیج تصفیه فاضلاب تن ماهی اتفاق می افته؟
سلام و وقت بخیر
خیر
شرکت آرکا گستر، عملکرد کلیه مراحل تصفیه بدون بو و آلودگی های محیط زیستی را تضمین می نماید. در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر، با کارشناسان ما تماس بگیرید.